Skilaboðin til kvenna ef Bergþór situr í skjóli þingmeirihluta.

Aðeins kjósendur geta fjarlægt þingmenn af Alþingi. En það er á ábyrgð þingsins hver gegnir trúnaðarstörfum Alþingis, eins og embætti forseta Alþingis og formennsku í nefndum.

Hver eru skilaboðin til kvenna í stjórnmálum ef þingmeirihlutinn ákveður að Berþór Ólason sitji áfram í trúnaðarstöðu fyrir Alþingi?

Alþingi samþykkti jafnréttislög sem segja:

1. gr. 1.mgr.
Markmið laga þessara er að koma á og viðhalda jafnrétti og jöfnum tækifærum kvenna og karla og jafna þannig stöðu kynjanna á öllum sviðum samfélagsins."

2. gr. 1.mgr. 3.liður.
Kynbundin áreitni: Hegðun sem tengist kyni þess sem fyrir henni verður, er í óþökk viðkomandi og hefur þann tilgang eða þau áhrif að misbjóða virðingu viðkomandi og skapa aðstæður sem eru ógnandi, fjandsamlegar, niðurlægjandi, auðmýkjandi eða móðgandi fyrir viðkomandi.

24. gr. 1. mgr.
Hvers kyns mismunun á grundvelli kyns, hvort heldur bein eða óbein, er óheimil. [...] Enn fremur telst kynbundin áreitni eða kynferðisleg áreitni til mismununar samkvæmt lögum þessum [...]

Í kjölfar #HöfumHátt og #MeToo umræðunnar á Íslandi #ÍSkuggaValdsins þar sem konur í stjórnmálum lýsa fjandsamlegri hegðun gagnvart sér á vettvangi stjórnmálanna í nóvember 2017, hélt Alþingi Rakarastofuráðstefnu í byrjun febrúar í 2018, þar sem allir flokkar lýstu vilja sínum að vinna gegn slíkri hegðun.

Alþingi samþykkti svo samhljóða 5. júní þingsályktun, með atkvæði Bergþórs:

"þingmenn skuldbindi sig til þess að leggja sitt af mörkum til að skapa heilbrigt starfsumhverfi innan þings sem utan, sem sé laust við kynbundna og kynferðislega áreitni [...] Jafnframt að það sé skylda hvers og eins þingmanns að hafna slíku hátterni."

Þingmenn allra flokka voru meðfluttningasmenn tillögunnar. Fyrir Miðflokkinn var það Þorsteinn Sæmundsson sem sagði í ræðu um málið að:

Upptakan af ræðu Þorsteins Sæmundssonar:

"Ég held að út af fyrir sig hafi ekkert okkar verið reiðubúið undir það sem við höfum fengið að heyra hér undanfarin misseri um kynferðislegt áreiti og dólgshátt víða um þjóðfélagið, í stjórnmálunum o.s.frv. Ég held því að það hafi verið rétt og góð ákvörðun að lýsa því yfir strax með þessari breytingu að Alþingi Íslendinga ætli ekki að þola slíka framkomu af þeim sem hér vinna, eiga sæti eða eiga leið um. [...] Ég lít svo á að við séum út af fyrir sig aldrei í fríi, við alþingismenn. Við erum alltaf við störf hvar sem við erum staddir. Við erum alltaf fulltrúar þeirra sem veittu okkur brautargengi til að vera hér og við erum fulltrúar þingsins hvar sem við erum."

Það er þrjár leiðir í leikreglum þingsins (þingskaparlögum) til að víkja formanni nefndar úr því trúnaðarembætti Alþingis:

1. Þingflokkurinn sem fékk úthlutað formennsku getur valið annan þingmann úr flokkinum til að gegna formennskunni. Það getur Miðflokkurinn gert á morgun:

16. gr. 1.mgr.
Heimilt er þingflokkum að hafa mannaskipti í nefndum. Ósk um slík mannaskipti skal lögð fyrir forseta er tilkynnir um hana á þingfundi. Sé óskað atkvæðagreiðslu um mannaskiptin skal forseti láta ganga til atkvæða um þau á þingfundi.

2. Meirihluti þingmanna í nefndinni geta kosið nýjan formann á næsta fundi nefndarinnar, en þingmenn meirihlutans vísuðu slíkri tillögu frá í umhverfis- og samgöngunefnd í morgun:

14. gr.4.mgr.
Nefnd getur hvenær sem er kosið að nýju formann eða varaformenn ef fyrir liggur beiðni meiri hluta nefndarmanna og fellur þá hin fyrri kosning úr gildi er ný kosning hefur farið fram.]

3. Þingflokkar sem vilja ekki hafa Berþór í forsvari fyrir trúnaðarstörf Alþingis geta lagt til nýja uppröðun á nefndarformennskum, t.d. að annar þingmaður Miðflokksins verði nefndarformaður, og kosið um það í þingsal:

14. gr. 1.mgr.
[Formenn þingflokka skulu á þingsetningarfundi [hér myndi þurfa afbrigði frá þingsköpum] leggja fram við kosningu fastanefnda, sbr. 13. gr., og við kosningu alþjóðanefnda, sbr. 35. gr., tillögu um skipun nefndanna, svo og varamanna í þeim. [...] Í tillögunni skal jafnframt tilgreina hvernig embættum formanns, 1. varaformanns og 2. varaformanns í fastanefndum er skipt milli þingflokka.

 

Frávísun ekki stuðningur við Bergþór

Fórnar Bjarni Ben stöðuleikanum fyrir eigin launahækkun?

Bjarni Ben segir: "[...] stjórn­völd ætla sér og hafa skyldu til þess að vinna að stöðug­leika hér í efna­hags­mál­um og við mun­um ekki skilja Seðlabank­ann ein­an eft­ir í að vinna að því hlut­verki."

Þá hefur Bjarni skyldu til að leggja til lækkun launa ráðherra og þingmanna til samræmis við almenna launaþróun. Hann hafnaði því í vor þegar við Píratar lögðum það til í annað sinn.

Davíð Oddsson og Halldór Ásgrímsson og Alþingi allt var sammála um að ef launaþróun ráðamanna fer umfram almenna launaþróun landsmanna þá ógni það friði á vinnumarkaði og efnahagsstöðuleika, eða eins og það er orðað í frumvarpi Halldórs sem byggir á texta úr frumvarpi Davíðs:
"að ekki sé hætta á að úrskurðir Kjaradóms raski kjarasamningum þorra launafólks og stefni þar með stöðugleika í efnahagslífinu í hættu [...] „Kjararáð skal ætíð taka tillit til almennrar þróunar kjaramála á vinnumarkaði“."

Árið 1992:
- Kjaradómur hækkar laun ráðamanna umfram almenning.
- Davíð Oddsson setur fund á Þingvöllum og fær samþykkt lög gegn hækkuninni.

Árið 2016:
- Kjararáð hækkar laun ráðamanna langt umfram almenning.
- Stjórnarmeirihlutinn reynir enn að halda í hækkunina þrátt fyrir mikla ólgu á vinnumarkaði. - Sönn saga.

En Bjarni Ben er með frumvarp um nýtt fyrirkomulag launaþróunar ráðamanna þar sem hann getur lækkað eigin laun til að sína fordæmi. Ef honum er alvara að: "stjórn­völd ætla sér og hafa skyldu til þess að vinna að stöðug­leika hér í efna­hags­mál­um" eins og hann segir þá þarf hann að lækka launin sín og okkar á þingi í samræmi við almenna launaþróun frá 2013 sem 70% fólks á almenna vinnumarkaðinum hefur þurft að sætta sig við, það er "þorri launafólks" eins og segir í frumvarpi Davís og Halldórs, og það er fólkið sem var að klára sína kjarasamninga og getur farið í verkföll. Annars fórnar Bjarni stöðuleikanum fyrir eigin launahækkun.

Furðar sig á yfirlýsingum um hótanir

Almenningur má ávarpa þingfundi ef erlendir fulltrúar mega það

Daginn fyrir fullveldishátíðina og þingfundinn á Þingvöllum 18. júlí. var dagskrá fundarins kynnt formlega í forsætisnefnd. Ég gerði athugasemd og spurði hvort það væri löglegt að danski þingforsetinn myndi ávarpa þingfundinn. Sagði að mig minnti að það væri ekki heimilt samkvæmt lögum um þingsköp.

 

Þá sögðu Steingrímur þingforseti og skrifstofustjóri Alþingis að þetta væri allt löglegt og að fordæmi væru fyrir því. Rætt var um að þingforseti geti svo alltaf vikið frá lögum um þingsköp með stuðningi 2/3 hluta þingmanna. (Ljóst er þó að þingmenn eru eiðsvarðir að halda stjórnarskrána og er óheimilt að víkja frá henni.)

 

Svo kemur á daginn að lögfræðingar Alþingis eru búnir að úrskurða þegar Björn Leví vildi bjóða almenningi að ávarpa þingfundi að það sé brot á stjórnarskrá að bjóða öðrum en þingmönnum, ráðherrum og forseta Íslands að ávarpa Alþingi.

 

Björn Leví mun aftur leggja fram tillögu sína um sérstakan dagskrárlið einu sinni í mánuði þar sem óbreyttir borgarar, valdir af handahófi úr þjóðskrá, fái tækifæri að tjá sig úr ræðustól Alþingis.

Annað hvort braut Steingrímur stjórnarskrána þegar hann gaf Píu orðið á þingfundinum á Þingvöllum eða tillaga Björns Leví stenst stjórnarskrá.