Hentar íslenska skólakerfið þekkingarsamfélagi?

Einn af hugmyndasmiðum prússneska skólakerfisins sem við höfum á Íslandi í dag, Johann G. Fichte,  útskýrði markmið þess í Ávarpi til þýsku þjóðarinnar.  Þar sagði hann að eftir ósigurinn fyrir herjum Napóleons þyrfti þjóðin miðstýrt skylduskólakerfi þar sem öllum væri kennt að taka skilyrðislaust við skipunum.

Þar sem forvitnir, sjálfstæðir einstaklingar með frumkvæði taka ekki skilyrðislaust við skipunum var í Prússlandi hannað skólakerfi til að bæla niður þessa eiginleika nemenda.

Iðnaðarsamfélagið þarfnaðist hlýðinna, ósjálfstæðra starfsmanna, svo vinsældir prússneska skólakerfisins eru skiljanlegar. Þekkingarsamfélagið, þar sem þekking starfsmanna skapar auðinn,  þarf hins vegar símenntun og þar sem menntað fólk verður sem sífellt sérhæfðara þurfa yfirmenn, sem ekki geta verið sérfræðingar á öllum sviðum, að treysta á að starfsmenn kunni að stjórna sér sjálfir. Þekkingarsamfélagið þarfnast því sjálfstæðra forvitinna einstaklinga með frumkvæði og sjálfstjórn.

Hefðbundna skólakerfið var hannað fyrir gamla samfélagið. Þekkingarsamfélagið þarfnast nýrra menntaleiða.

_____________________________________________________________________ 
Mig langar að þakka henni Margréti Pálu Ólafsdóttur kærlega fyrir innlegg hennar í Silfur Egils síðastliðinn sunnudag, og sérstaklega fyrir þá braut sem hún hefur rutt í menntamálum á Íslandi.
Hún er höfundur Hjallastefnunnar sem stefnt er gegn einsleitni og byggir á uppgötvunarnámi með enga stundaskrá, engar frímínútur, enga töflukennslu eða skólabækur, ekkert heimanám og engin eyðufyllingarverkefni. Samt er meirihluti sex ára barna í Barnaskóla Hjallastefnunnar orðinn læs fyrir jól.

Eins og hún bendir á þá er engin ein stór lausn sem á að vera í gangi í menntamálum. Börn og fólk almennt er jafn misjafnt og það er margt. Við þurfum fjölbreytni í menntun.

Eru viðurtekin sannindi um hitnun jarðar köld hlutlaus vísindi?

Þegar einhver afstaða, vísindaleg eður ei, hefur mikla pólitíska hagsmuni að baki sér er gott að  spyrja sig hvort afstaðan og rökin á bak við hana séu algerlega hlutlaus, eða hvort þau séu keyrð áfram af hlutdrægum pólitískum hagsmunum.

Fyrir nokkrum áratugum átti sér stað kólnunar tímabil á jörðinni og, eins og margir muna, talaði vísindasamfélagið um hugsanlegt upphaf nýrrar ísaldar. Vísindamenn sem á þeim tíma töluðu um möguleika á hitnun jarðar var ýtt út í kuldan.

Þessir vísindamenn héldu samt áfram að gagnrýna viðtekinn „sannleika“ þess dags um nýja ísöld og rökhyggja hinnar vísindalegu aðferðar fór að kæla niður tilfinningahita hræðsluraddanna. Þessum mönnum getum við þakkað að í dag sjáum við möguleika á hitnun jarðar vegna útblástur manna á gróðurhúsalofttegundum. Þetta er hin nýi „sannleikur.“

Kenningin um að hitnun jarðar sé af mannavöldum kveikir eðlilega mikinn tilfinningahita og hana ber að taka alvarlega, því ef rétt reynist gætum við orsakað gríðarlegar hamfarir, en í dag eru vísindamenn sem segja að gögnin styðji ekki þá kenningu, og þeim er ýtt út í kuldan.

Það er gott að vera inni í hitanum með öllum hinum, en verum ekki hrædd að hlusta á vísindamenn sem ýtt hefur verið út í kuldan fyrir að fylgja hinni vísindalegu aðferð og gagnrýna hinn viðtekna „sannleika.“

______________________________________________________
Mynd Al Gore „An Inconvenient Truth“ var mjög sannfærandi, en önnur mjög sannfærandi heimildarmynd „The Great Global Warming Swindle“, sem nýlega var sýnd á Channel 4 í Bretlandi, hrekur niðurstöður hennar og gefur aðrar skýringar á hitnun jarðar. Nú veit ég ekki hvað er rétt í þessum málum, en ég ætla að hafa opinn huga fyrir þeim sem á vísindalegan hátt gagnrýna viðurkennd „sannindi.“

 

'Hægri - Vinstri' yrði nytsamur ás ef einhver fyndi miðjuna.

Hægri-Vinstri ásinn má skilgreina sem afstöðu til þess: „að hve miklu leiti ríkisvaldið skyldi tryggja borgurunum vörur og þjónustu, annað hvort aðgang að þeim á viðráðanlegu verði eða án beins endurgjalds.“

Anarkistar, lengst til hægri, vilja afnema ríkisvald á meðan frjálshyggjumenn, strax til vinstra við þá á hægri vængnum, sætta sig við ríkisvald sem illa nauðsyn til að vernda borgarana fyrir ofbeldi, þjófnaði, innrás óvinarherja, svo og fjársvikum. Því lengra sem farið er til vinstri eftir hægri vængnum eru menn sem vilja þar að auki að ríkið tryggi að einstaklingar standi við samninga sem þeir gera sín á milli og tryggi samkeppni á markað með samkeppnislögum.  

Kommúnistar, lengst til vinstri, vilja að ríkisvaldið veiti borgurunum alla þá vörur og þjónustu sem þeir þurfa án beinnar endurgreiðslu, þ.m.t. menntun, heilbrigðisþjónustu, fæði og húsnæði. Því lengra sem farið er til hægri á vinstri vængnum veitir ríkisvaldið færri vörur og þjónustu án beins endurgjalds og leitast frekar við að tryggja borgurunum aðgang að þeim á viðráðanlegu verði.

Hvenær skuli segja að menn séu komnir á miðjuna frá hægri eða vinstri eru mjög skiptar skoðanir og þar stendur hnífurinn í kúnni.

Meðan miðjan er óskilgreind, eða réttar sagt margskilgreind á mismunandi hátt, lendir sama stjórnmála afstaða sitt hvorum megin við miðjuna í mismunandi ríkjum, og samanburður milli flokka og tímabila eftir hægri-vinstri ásnum verður frekar ónytsamur.